Thuốc lá nung nóng (HTPs) sử dụng thiết bị điện tử để nung nóng điếu thuốc (hoặc viên nén thuốc lá) đến nhiệt độ đủ để tạo ra “sol khí” (khói) có thể hít vào, có chứa nicotin - chất gây nghiện cao và các hóa chất khác, các chất phụ gia không phải thuốc lá.
Đặc biệt, hiện nay thuốc lá nung nóng rất đa dạng, có nhiều sản phẩm kết hợp giữa thuốc lá nung nóng với thuốc lá điện tử, pha trộn, tẩm ướp dung dịch điện tử, khiến việc kiểm tra khó khăn, như thuốc lá mới sử dụng công nghệ hybrid, không đốt nóng trực tiếp sản phẩm thuốc lá, mà kết hợp giữa dung dịch thuốc lá điện tử và nguyên liệu thuốc lá.
Việt Nam vốn là quốc gia có tỷ lệ nữ giới là người trưởng thành hút thuốc lá rất thấp so với nam giới. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá điện tử hướng đến người tiêu dùng là phụ nữ và trẻ em, tỷ lệ nữ giới trẻ hút thuốc lá đã gia tăng nhanh chóng. Kèm theo đó là các hệ lụy về chất lượng giống nòi, do việc người trong độ tuổi sinh sản hút thuốc lá.
Thuốc lá mới đang mở đầu cho xu hướng lạm dụng và nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp, bao gồm nicotin, các loại ma túy thế hệ mới và rất nhiều hóa chất khác, không chỉ gây nên gánh nặng khổng lồ mới về chăm sóc sức khỏe, chi phí y tế, kinh tế, an ninh trật tự, mà ảnh hưởng đến giống nòi và phát sinh nhiều vấn đề xã hội.
Nếu không được ngăn chặn kịp thời, do tính gây nghiện cao, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các hình thức thuốc lá mới sẽ nhanh chóng tạo ra sẽ không thể giải quyết, do đó sẽ ngày càng trầm trọng hơn.
Thủ tướng đánh giá tỷ lệ hút thuốc lá điếu giảm trung bình 0,5% mỗi năm trong nam giới, song gần đây lại xuất hiện tràn lan thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Loại mới này có xu hướng tăng nhanh, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng.
Để tăng cường kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành theo chức năng triển khai từng nhiệm vụ cụ thể.
Thủ tướng giao Bộ Y tế thông tin, giáo dục, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Tài chính được giao chỉ đạo lực lượng Hải quan kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu, khu vực địa bàn kiểm soát của Hải quan, xác lập các chuyên án đấu tranh đối với các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng chỉ đạo tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Bộ Công an có nhiệm vụ chỉ đạo các lực lượng tăng cường điều tra, nắm tình hình, xác lập chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá đường dây, ổ nhóm, các đối tượng đầu nậu, buôn bán, pha trộn chất cấm vào dung dịch thuốc lá điện tử để khởi tố, truy tố trước pháp luật.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường quản lý thị trường nội địa, thường xuyên kiểm tra và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Với chính quyền các địa phương, Thủ tướng lưu ý cần thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được phép kinh doanh, sử dụng trên thị trường Việt Nam.
Tiến Hoàng