Thắng cố Bắc Hà mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào Tây Bắc – Nguồn Internet
Về với núi rừng Tây Bắc, bạn không chỉ được đắm chìm vào cảnh đẹp núi rừng hoang sơ, thiên nhiên kì vĩ mà còn thu hút bởi những món ăn đặc sản nức lòng. Thắng cố là một trong những món ăn dân dã, độc đáo của dân tộc Mông tại thị trấn Bắc Hà khiến thực khách thử một lần rồi nhớ mãi không quên.
Bắc Hà là một huyện thuộc tỉnh Lào Cai, được mệnh danh là cao nguyên trắng vùng Tây Bắc nổi tiếng với Đền Bắc Hà, Chợ Phiên Bắc Hà, chùa Linh Sơn hay đồi hoa mận Tam Hoa nở trắng… ngoài ra, thắng cố ngựa Bắc Hà là một trong những món ăn đặc trưng mang đậm nét văn hóa truyền thống của người dân tộc H’mông. Món ăn này có nguồn gốc từ Trung Quốc, về sau được du nhập vào Việt Nam và được biết tới qua cách chế biến độc đáo của người dân Sapa vùng núi Tây Bắc.
Món ăn đặc sản độc đáo, nhiều màu sắc Nguồn: Internet
Thắng cố có tuổi thọ từ rất lâu đời, khoảng 200 năm trước khi dân tộc H’mông về vùng Tây Bắc cư trú và lập nghiệp. Ban đầu, món thắng cố chỉ chế biến đơn giản với thịt và một chút gan, phổi của ngựa. Theo thời gian, món ăn này mới được tổng hợp có hương vị đậm đà, thơm ngon hơn. Tuy nhiên, đây là một món ăn không phải ai cũng có đủ dũng khí để trải nghiệm bởi hình thù bên ngoài trông khá lạ mắt. Nhưng bạn sẽ cảm nhận được nhận được hương vị quyến rũ và nhớ mãi không quên khi can đảm thưởng thức nó.
Bên cạnh hình thù lạ mắt và hương vị khó quên thì cách chế biến thắng cố ngựa lại cực kì đơn giản. Sau giai đoạn làm sạch thịt ngựa, người ta sẽ thái lát nhỏ những miếng thịt để cho vào ướp với gia vị giúp những miếng thịt thêm đậm vị hơn. Ướp thịt trong vòng vài phút, bạn cho tất cả vào nồi nước dùng đã được nấu trước đó, điểm đặc biệt ở đây là nước dùng được nấu bằng xương và nội tạng của ngựa. Thú vị ở chỗ được pha trộn từ 12 loại gia vị khác nhau mang đậm nét đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, như: Tiêu, quế chi, thảo quả… Đòi hỏi người chế biến cần tỉ mỉ trong lúc nêm nếm gia vị để nồi nước dùng có thể vừa miệng nhất. Sau đó đun chín thịt ngựa khoảng vài tiếng là bạn đã có một nồi thắng cố ngựa thơm ngon. Mùi vị của món ăn này có thể sẽ khó chịu với nhiều người bởi các nguyên liệu khác lạ mà người dân vùng núi Tây Bắc sử dụng. Đa số thực khách sẽ nhầm lẫn mùi vị này là do nội tạng của ngựa chưa được làm chín, nhưng thật ra mùi vị này thực chất do một loại gia vị chỉ có ở vùng cao. Món thắng cố ngựa được chế biến trong các dịp như: Lễ hội lớn, lễ ăn thề bảo vệ rừng, hội làng… ngày nay nó còn được buôn bán phổ biến ở các phiên chợ tại xứ sở cao nguyên trắng này.
Thắng cố là đặc sản không thể thiếu ở những phiên chợ lớn bởi nó là món ăn đặc sản của Bắc Hà, nó đặc biệt đến độ mà cả ba dân tộc trên địa bàn đều tranh về của riêng mình bởi ở đâu cũng chế biến được thắng cố thơm ngon nhưng lại có hương vị riêng đặc trưng của từng dân tộc. Mỗi dân tộc, mỗi gia đình lại có cách chế biến, cách nêm gia vị và cả bí quyết khác nhau.
Thắng cố ngựa nổi tiếng chợ phiên Bắc Hà – Nguồn: Internet
Cách thưởng thức món ăn đặc biệt này ngon nhất khi ăn ngoài các phiên chợ với không gian sôi động, náo nhiệt, mọi người không phân biệt tuổi tác hay giới tính ngồi quây quần bên nồi thắng cố ngựa bốc khói ngun ngút và lan tỏa hương vị đặc trưng giữa khung cảnh rừng núi ngút ngàn cùng thời tiết se se lạnh của Tây Bắc. Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa cho rằng, thắng cố là một trong các món đặc sản của cao nguyên Bắc Hà nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung. Lịch sử ra đời món ăn này có rất nhiều giai thoại khác nhau. Đa số người miền xuôi đánh giá món thắng cố không được sạch nhưng thực tế, nó là món ăn bổ dưỡng. Ngoài ra, các nhà văn hóa đều coi thắng cố là món ăn kết nối cộng đồng, là đặc trưng văn hóa vùng Tây Bắc.
Thắng cố ngựa là một món ăn nổi tiếng thu hút nhiều thực khách khi đến đây, nó góp phần làm cho du khách thêm yêu thích và dành tình cảm đặc biệt cho vùng đất Tây Bắc này. So với các món ăn khác thì món thắng cố có hương vị độc đáo rất riêng và chính điều này đã tạo nên ấn tượng với du khách khi đến đây.
Sẽ là một trải nghiệm thú vị khi hòa mình nhịp sống của người dân nơi đây, ngồi được ngồi trong một quán rượu ven đường hay ven chợ, xích lại gần nhau bên đống củi rực lửa hít hà hương thơm và thưởng thức mùi vị đậm đà từ chiếc chảo thắng cố lớn đang sôi sung sục trên ánh lửa hồng giữa một Bắc Hà tuyệt đẹp được ví như Đà Lạt của Tây Bắc này. Nếu có cơ hội, bạn hãy đến Tây Bắc chiêm ngưỡng vẻ đẹp núi non hùng vĩ và khám phá nét văn hóa ẩm thực độc đáo của những người dân vùng cao này nhé!
Diệu Thương - Tú Lê