Sự quan tâm ngày càng tăng đối với sức khỏe và lối sống lành mạnh, đặc biệt là sau giai đoạn đại dịch, được nhiều chuyên gia xem là động lực chính thúc đẩy sự bùng nổ này. Matcha được ca ngợi nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao và khả năng cung cấp năng lượng tỉnh táo mà không gây cảm giác bồn chồn, khó chịu thường gặp khi dùng cà phê. Số liệu từ Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản cũng phản ánh rõ xu hướng này, với sản lượng matcha năm 2023 đạt 4.176 tấn, gần gấp ba lần so với năm 2010, và hơn một nửa sản lượng hiện được xuất khẩu đi khắp thế giới.
Cơn sốt matcha và sự xuất hiện của dòng trà cao cấp tại Tokyo
Giữa làn sóng yêu thích matcha đang lan tỏa mạnh mẽ, một quán cà phê chuyên biệt tại Tokyo, Nhật Bản, đã thu hút sự chú ý đặc biệt không chỉ bởi chất lượng mà còn bởi mức giá đáng kinh ngạc của sản phẩm. Quán có tên The Matcha Tokyo, tập trung hoàn toàn vào việc cung cấp các sản phẩm matcha hữu cơ chất lượng cao. Tại đây, thực khách không chỉ được thưởng thức những ly trà matcha pha chế tinh tế, những cốc matcha latte thơm béo hay các món kem, món tráng miệng hấp dẫn được làm từ 100% matcha hữu cơ thượng hạng, mà còn có thể mua bột matcha nguyên chất về tự pha chế.
Điều gây xôn xao là mức giá của một số dòng sản phẩm đặc biệt, điển hình là loại Matcha Japan Premium, được bán với giá lên tới 34.000 yên cho một hộp 250g, tương đương khoảng 5,9 triệu đồng Việt Nam theo tỷ giá tại thời điểm thông tin được ghi nhận. Mức giá này khiến nhiều người, kể cả những tín đồ matcha, phải giật mình, bởi nó đồng nghĩa với việc giá trị của nửa kg bột matcha này còn cao hơn cả một chỉ vàng. Không gian quán được thiết kế rộng rãi, mang phong cách hiện đại tối giản nhưng vẫn thấm đẫm tinh thần Nhật Bản, tạo nên một điểm đến lý tưởng cho những ai muốn đắm chìm trong hương vị thanh tao và trải nghiệm văn hóa matcha cao cấp.
Khi giá trà vượt xa tưởng tượng: Khám phá những loại trà đắt đỏ bậc nhất thế giới
Mặc dù mức giá gần 6 triệu đồng cho 250g matcha tại The Matcha Tokyo có vẻ rất cao, nó vẫn chưa là gì so với những loại trà được xem là đắt đỏ nhất hành tinh. Thế giới trà ẩn chứa những báu vật thực sự, nơi mà giá trị của một kilôgam trà có thể sánh ngang với cả một gia tài. Những mức giá không tưởng này thường xuất phát từ sự kết hợp của nhiều yếu tố: độ quý hiếm cực độ, lịch sử lâu đời, quy trình chăm sóc và chế biến độc nhất vô nhị, hương vị huyền thoại và đôi khi là cả những câu chuyện mang đậm màu sắc văn hóa. Việc tìm hiểu về những loại trà này không chỉ cho thấy sự đa dạng đáng kinh ngạc của thế giới trà mà còn hé lộ góc nhìn về trà như một xa xỉ phẩm, một đối tượng sưu tầm và đầu tư của giới siêu giàu.
Đại Hồng Bào: Huyền thoại "vua trà" với mức giá triệu đô
Đứng đầu bảng xếp hạng những loại trà đắt nhất thế giới, vượt xa mọi đối thủ, chính là Đại Hồng Bào (Da Hong Pao). Loại trà ô long huyền thoại này có nguồn gốc từ dãy núi Vũ Di, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc và được mệnh danh là "Vua trà". Mức giá của nó từng được ghi nhận lên đến khoảng 1,2 triệu đô la Mỹ cho một kilôgam, quy đổi ra tiền Việt tương đương con số khổng lồ khoảng 28,164 tỷ đồng. Sở dĩ Đại Hồng Bào có giá trị cao đến như vậy là bởi sự quý hiếm tột bậc của nó.
Nguồn trà được cho là tinh túy nhất bắt nguồn từ chỉ vài cây trà mẹ cổ thụ còn sót lại trên vách đá hiểm trở, có tuổi đời hàng trăm năm. Sản lượng thu hoạch từ những cây trà này cực kỳ hạn chế và thường được xem như quốc bảo của Trung Quốc, không còn được bán rộng rãi trên thị trường mà chủ yếu dùng làm quà tặng ngoại giao cấp cao hoặc được lưu giữ. Chất lượng trà hảo hạng với hương vị phức hợp, mê hoặc và những câu chuyện lịch sử, truyền thuyết bao quanh càng làm tăng thêm giá trị huyền thoại cho Đại Hồng Bào.
Những hương vị độc lạ và xa xỉ khác: Từ phân gấu trúc đến vàng lá 24 carat
Đứng sau Đại Hồng Bào về mức giá là một loại trà với cái tên và phương pháp canh tác hết sức độc đáo: Hùng Miêu trà, hay còn gọi là trà gấu trúc hoặc trà phân gấu trúc. Đúng như tên gọi, loại trà này được trồng ở vùng núi Nhã An, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc và được bón hoàn toàn bằng phân của gấu trúc. Những người sản xuất tin rằng phân gấu trúc giàu dinh dưỡng và có thể truyền những phẩm chất đặc biệt vào lá trà. Khi chính thức ra mắt thị trường vào tháng 4 năm 2012, Hùng Miêu trà ngay lập tức gây tiếng vang với mức giá khởi điểm 3.500 đô la Mỹ cho 50g trà, tương đương khoảng 82,142 triệu đồng vào thời điểm đó, tức là mỗi tách trà (ước tính từ 50g pha được 16 tách) có giá gần 200 đô la Mỹ hay khoảng 4,7 triệu đồng.
Hiện nay, giá của loại trà này được cho là dao động quanh mức 70.000 đô la Mỹ mỗi kilôgam, tức khoảng 1,642 tỷ đồng. Một cái tên xa xỉ khác trong danh sách là The Yellow Gold Tea Buds, một loại hoàng trà (yellow tea) sang trọng và quý hiếm do công ty trà TWG của Singapore sản xuất. Điều làm nên sự đắt đỏ của loại trà này không chỉ nằm ở chất lượng và sự hiếm có của lá trà mà còn ở việc những búp trà được phủ một lớp vảy vàng 24 carat có thể ăn được. Việc "mạ vàng" này không chỉ nhằm mục đích tạo vẻ ngoài sang trọng, đẳng cấp mà còn được cho là mang lại lợi ích dinh dưỡng, dựa trên niềm tin phổ biến ở châu Á rằng vàng tốt cho sức khỏe. The Yellow Gold Tea Buds có giá khoảng 7.800 đô la Mỹ mỗi kilôgam, tương đương khoảng 182,988 triệu đồng.
Những tinh hoa từ Ấn Độ và Nhật Bản: Silver Tips Imperial và Gyokuro
Ấn Độ, một cường quốc về trà khác, cũng góp mặt trong danh sách những loại trà đắt đỏ với trà Hoàng đế Silver Tips (Silver Tips Imperial Tea). Đây là một loại trà ô long đặc biệt được thu hoạch tại điền trang trà Makaibari, nằm trên những sườn đồi dốc của vùng Darjeeling nổi tiếng ở Tây Bengal. Loại trà này được biết đến với hương vị phức hợp, phong phú, mang đậm nốt hương của xoài chín và hoa sứ (frangipani). Trong một cuộc đấu giá vào năm 2014, Silver Tips Imperial đã được bán với giá 1.850 đô la Mỹ mỗi kilôgam, trở thành loại trà đắt nhất tại Ấn Độ vào thời điểm đó. Ngày nay, mức giá để sở hữu loại trà này được ước tính vào khoảng 43,419 triệu đồng mỗi kilôgam.
Quay trở lại Nhật Bản, quê hương của matcha, chúng ta cũng tìm thấy một loại trà xanh cao cấp khác với mức giá đáng kể là Gyokuro, tên Hán Việt có nghĩa là Ngọc Lộ hoặc Ngọc Sương. Được xem là một trong những loại trà xanh hảo hạng nhất, Gyokuro chủ yếu được trồng ở quận Uji, một vùng trà danh tiếng. Điểm đặc biệt trong quá trình trồng Gyokuro là cây trà được che phủ khỏi ánh nắng mặt trời trong khoảng ba tuần trước khi thu hoạch, giúp lá trà tăng cường hàm lượng a-xít amin (tạo vị ngọt umami) và caffeine, đồng thời giảm vị đắng. Kahei Yamamoto VI là người được ghi nhận đã phát hiện ra phương pháp sản xuất Gyokuro vào năm 1835. Hiện nay, một kilôgam trà Gyokuro chất lượng cao có giá khoảng 650 đô la Mỹ, tương đương khoảng 15,255 triệu đồng.
Bên cạnh những cái tên đình đám kể trên, thế giới trà cao cấp còn ghi nhận nhiều loại trà khác với mức giá khiến nhiều người phải ngưỡng mộ. Trà Phổ Nhĩ (Pu-erh) lâu năm từ Trung Quốc, đặc biệt là những bánh trà cổ thụ được lưu trữ cẩn thận, có thể đạt mức giá lên đến hàng trăm triệu đồng mỗi kilôgam (nguồn tin đề cập mức khoảng 234,7 triệu đồng/kg).
Trà Thiết Quan Âm (Tieguanyin), một loại ô long nổi tiếng khác của Phúc Kiến, cũng có những dòng thượng hạng với giá trị cao, có thể lên tới khoảng 70,41 triệu đồng/kg. Trà Ô Long Vintage Narcissus Wuyi, một loại ô long đá Vũ Di khác mang tên hoa thủy tiên, cũng được định giá rất cao, vào khoảng 152,555 triệu đồng/kg.
Cao Sơn Trà (Gao Shan Cha) từ Đài Loan, nổi tiếng với hương vị tinh khiết do được trồng ở vùng núi cao, có giá khoảng 5,857 triệu đồng/kg cho những loại đặc biệt. Ngay cả một loại trà ướp hoa như Trà hương phiến Tienchi (Tienchi flower tea) cũng có thể đạt mức giá gần 4 triệu đồng/kg. Sự đa dạng về chủng loại và mức giá này cho thấy sự phong phú và chiều sâu của văn hóa trà trên toàn cầu.
Từ cơn sốt matcha dễ tiếp cận, phục vụ nhu cầu thưởng thức hàng ngày và chăm sóc sức khỏe, đến những loại trà siêu hạng với giá trị hàng tỷ đồng, thế giới trà trải dài trên một phổ rộng lớn. Rõ ràng, giá trị của một loại trà không chỉ nằm ở hương vị mà còn được quyết định bởi vô vàn yếu tố như lịch sử, nguồn gốc địa lý (terroir), độ quý hiếm, phương pháp canh tác và chế biến công phu, đôi khi là cả những câu chuyện huyền thoại hay những chiến lược tiếp thị độc đáo. Những loại trà đắt đỏ bậc nhất thế giới là minh chứng cho thấy trà không chỉ là một thức uống, mà còn có thể là một biểu tượng của đẳng cấp, một tác phẩm nghệ thuật và một đối tượng sưu tầm đầy đam mê.
Bảo An