Ngày ông Công, ông Táo, một nghi lễ tôn kính thần linh trong văn hóa Việt Nam, không chỉ là dịp để các gia đình thể hiện lòng thành kính đối với các Táo quân mà còn là một phần của thói quen tiêu dùng, đặc biệt là trong các mặt hàng lễ vật. Thị trường đồ lễ vào dịp này, vì thế, luôn diễn ra hết sức sôi động và đa dạng. Từ các chợ truyền thống đến các siêu thị hiện đại, từ mua sắm trực tiếp đến mua online, mọi thứ đều được chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng nhu cầu của người dân.
Mặt hàng đồ cúng lễ vàng mã đã sớm được các tiểu thương bày bán với nhiều mẫu mã đa dạng.
Một trong những địa chỉ nổi bật trong thị trường đồ lễ ngày ông Công, ông Táo là chợ Gia Lâm, Long Biên, nơi các bộ vàng mã lễ Táo Quân được bán với giá dao động từ 30.000 đến 150.000 đồng/bộ, tùy theo kích thước và chất lượng. Mỗi năm, cửa hàng của các tiểu thương tại đây chuẩn bị hàng trăm bộ vàng mã để phục vụ người dân. Mặc dù nhu cầu chưa tăng cao vào thời điểm đầu tháng Chạp, nhưng chỉ sau khoảng 10 ngày, các chợ sẽ trở nên nhộn nhịp, và tiểu thương sẽ phải huy động người thân để phục vụ khách hàng.
Chị Nhàn, một tiểu thương kinh doanh đồ thờ cúng tại chợ Gia Lâm, chia sẻ rằng năm nay người dân ít đốt vàng mã hơn trước. Tuy nhiên, vào những ngày gần Tết, lượng khách hàng sẽ đông đúc hơn, chủ yếu mua các đồ lễ phục vụ cho lễ ông Công, ông Táo. Các mặt hàng vàng mã tại chợ không chỉ bao gồm mũ, quần áo cho ông Công, ông Táo mà còn có các vật dụng như cá chép vàng, hài, quần áo Táo quân, tạo nên những bộ lễ vật đầy đủ và trang trọng.
Điều này cho thấy rằng thị trường đồ lễ đã có sự thay đổi theo thời gian, với xu hướng sản phẩm ngày càng đa dạng hơn, từ những bộ vàng mã truyền thống cho đến các món lễ vật được thiết kế tinh tế hơn, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ và tâm linh của từng gia đình. Một bộ lễ đồ thường có mũ, hài, cá chép vàng, bộ quần áo của ông Công ông Táo, các tiểu thương cho biết các bộ lễ vật này có giá từ 30.000 đồng đến 250.000 đồng, tùy theo chất lượng và yêu cầu của người tiêu dùng.
Cùng với vàng mã, một mặt hàng không thể thiếu trong ngày lễ ông Công, ông Táo là cá chép sống. Cá chép, theo phong tục, là phương tiện để các Táo quân bay về trời. Các tiểu thương tại các chợ như La Khê, Hà Đông cũng cho biết, giá cá chép năm nay không có sự biến động lớn, dao động từ 20.000 đến 40.000 đồng mỗi cặp. Đây là mặt hàng được nhiều gia đình chọn mua để hoàn thiện lễ vật cho Táo quân.
Một xu hướng mới nổi bật trong thị trường đồ lễ ngày ông Công, ông Táo là việc mua sắm qua kênh online. Nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, nhiều cửa hàng đã mở rộng kênh bán hàng trực tuyến. Chị Mai Hương, một tiểu thương tại chợ Gia Lâm, cho biết cửa hàng của chị không chỉ bán trực tiếp mà còn nhận đơn qua điện thoại, Facebook, Zalo. Đây là một lựa chọn tiện lợi, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức đi lại, đồng thời có thể dễ dàng lựa chọn từ các món lễ chay đến lễ mặn.
Bên cạnh việc bán hàng online, các chợ truyền thống như chợ Hàng Bè (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng rất sôi động vào dịp này. Các món ăn lễ như gà luộc, xôi, canh măng, canh bóng… không chỉ được bán sẵn mà còn có dịch vụ giao hàng tận nơi. Chị Hoành Anh, một tiểu thương tại chợ Hàng Bè, chia sẻ rằng vào những ngày sát Tết, giá các món lễ vật cũng tăng lên. Chẳng hạn, gà luộc có giá từ 500.000 đồng đến 700.000 đồng mỗi con, xôi gấc từ 45.000 đồng đến 80.000 đồng mỗi đĩa.
Điều này cho thấy rằng thị trường đồ lễ không chỉ có sự tham gia của các tiểu thương ở chợ mà còn có sự xuất hiện mạnh mẽ của các dịch vụ giao hàng, giúp người dân tiết kiệm thời gian mua sắm, đặc biệt là những gia đình ở xa. Bên cạnh đó, xu hướng này cũng phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân, khi mua sắm trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến và tiện lợi.
Một yếu tố quan trọng trong việc cung cấp đồ lễ là sự chủ động dự trữ hàng hóa của các hệ thống siêu thị lớn. Để phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết Nguyên Đán, các siêu thị như Co.opmart và Winmart đã triển khai các chương trình khuyến mãi hấp dẫn. Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc siêu thị Co.opmart Hà Đông, cho biết hệ thống siêu thị đã chuẩn bị nguồn hàng từ giữa năm 2024, với kế hoạch dự trữ lên đến 12.000 tấn, đặc biệt chú trọng vào các mặt hàng thiết yếu như gạo, thịt, trứng, rau củ quả và thủy hải sản.
Với sự kết hợp giữa các chợ truyền thống, siêu thị và kênh bán hàng online, thị trường đồ lễ ngày ông Công, ông Táo hiện nay không chỉ phong phú về sản phẩm mà còn đáp ứng được nhu cầu của nhiều nhóm khách hàng khác nhau. Những thay đổi trong thói quen mua sắm của người dân, từ việc mua trực tiếp đến việc đặt hàng online, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường và sự linh hoạt trong việc phục vụ người tiêu dùng.
Có thể thấy, thị trường đồ lễ ngày ông Công, ông Táo không chỉ phản ánh sự quan tâm đến văn hóa tôn kính các vị thần linh mà còn là một phần của sự phát triển thương mại trong xã hội hiện đại. Nhờ sự kết hợp của các hình thức bán hàng truyền thống và hiện đại, người dân đã có nhiều sự lựa chọn hơn trong việc chuẩn bị cho lễ cúng Táo quân, đồng thời cũng thể hiện sự linh hoạt trong cách tiêu dùng và đáp ứng nhu cầu của xã hội.