Ngày 23/12, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã đưa ra cảnh báo về tình trạng ngộ độc rượu đang ngày càng phổ biến. Gần đây, nhiều trường hợp ngộ độc rượu đã xảy ra, khiến nhiều người phải nhập viện cấp cứu, thậm chí một số ca tử vong. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc tiêu thụ rượu không rõ nguồn gốc, đặc biệt là loại được pha chế từ cồn công nghiệp methanol. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, hàm lượng methanol trong các mẫu rượu này vượt ngưỡng cho phép, gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Ngộ độc rượu là gì?
Ngộ độc rượu xảy ra khi một người tiêu thụ quá nhiều rượu ethanol trong thời gian ngắn hoặc uống phải rượu kém chất lượng chứa độc chất methanol. Đây là tình trạng nguy hiểm có thể gây rối loạn tâm thần, tai nạn giao thông, hoặc tử vong.
Ảnh minh hoạ
Rượu ethanol (C₂H₅OH) thường được sản xuất từ quá trình lên men tinh bột hoặc đường, trong khi methanol (CH₃OH) là chất cực độc, lên men từ cellulose như gỗ. Methanol thường được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp, như chất tẩy rửa sơn, nước rửa kính, hoặc mực in. Khi uống phải methanol, gan không thể xử lý và đào thải kịp, gây tổn thương nghiêm trọng đến gan, não, và các cơ quan khác.
Dấu hiệu nhận biết ngộ độc rượu
Ngộ độc rượu có thể biểu hiện qua các triệu chứng sau:
1. Dấu hiệu sơ cấp
Hơi thở có mùi cồn: Dấu hiệu dễ nhận biết nhất.
Buồn nôn và nôn mửa: Cơ thể cố gắng đào thải lượng cồn dư thừa.
Rối loạn hành vi: Mất kiểm soát, nói năng lộn xộn, hành động không ý thức.
Đỏ bừng mặt, đổ mồ hôi: Cồn làm giãn mạch máu, gây hiện tượng đỏ da.
2. Dấu hiệu nguy hiểm
Hạ thân nhiệt: Da tái nhợt, cảm giác lạnh, xanh xao.
Thở chậm hoặc ngưng thở: Chức năng hô hấp suy giảm nghiêm trọng.
Hôn mê: Tình trạng nguy kịch, cần cấp cứu ngay lập tức.
Co giật: Biểu hiện tổn thương nghiêm trọng ở não.
Mất ý thức kéo dài: Nạn nhân không tỉnh lại dù được gọi hay lay mạnh.
Cách xử trí khi ngộ độc rượu
Để xử trí ngộ độc rượu, cần thực hiện các bước sau:
1. Đảm bảo an toàn cho nạn nhân
Đặt tư thế an toàn: Nếu nạn nhân còn tỉnh, để họ nằm nghiêng để tránh nguy cơ hít phải chất nôn.
Giữ ấm cơ thể: Dùng chăn hoặc quần áo nếu nạn nhân bị hạ thân nhiệt.
Không để nạn nhân ở một mình: Nguy cơ ngưng thở hoặc bất tỉnh có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
2. Tránh các biện pháp thiếu khoa học
Không ép uống thêm rượu: Điều này chỉ làm tình trạng nặng hơn.
Không gây nôn: Nguy cơ chất nôn đi vào phổi, gây ngạt thở.
3. Gọi cấp cứu ngay
Khi thấy nạn nhân có dấu hiệu nguy hiểm như ngưng thở, hôn mê, hoặc co giật, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.
4. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế
Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ sử dụng các biện pháp chuyên môn như rửa dạ dày, truyền dịch, hoặc dùng thuốc giải độc để điều trị.
Phòng ngừa ngộ độc rượu
Ngộ độc rượu hoàn toàn có thể phòng tránh nếu tuân thủ các nguyên tắc sau:
Uống có chừng mực: Không tiêu thụ quá 1-2 đơn vị cồn mỗi ngày (1 đơn vị tương đương 10g ethanol).
Tránh rượu không rõ nguồn gốc: Rượu giả thường chứa methanol, nguyên nhân chính gây ngộ độc.
Ăn trước và trong khi uống: Thức ăn giúp làm chậm quá trình hấp thụ cồn vào máu.
Không lái xe sau khi uống: Rượu làm suy giảm khả năng phản ứng, dễ gây tai nạn.
Ngộ độc rượu không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình và cộng đồng. Việc nhận biết các dấu hiệu và cách xử trí kịp thời có thể cứu sống nạn nhân, đồng thời ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng. Sử dụng rượu một cách có trách nhiệm và văn minh là cách bảo vệ sức khỏe cho chính bạn và những người thân yêu. Một lối sống lành mạnh sẽ mang lại hạnh phúc và an toàn cho cả cộng đồng.